درمان آرتروز زانو بدون جراحی
آرتروز یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مفصلی است که طی آن غضروف محافظ بین مفاصل به تدریج دچار فرسایش و تحلیل رفتگی می‌شود. با نابودی این بافت غضروفی، فاصله بین استخوان‌ها کاهش یافته و تماس مستقیم آن‌ها با یکدیگر باعث سایش دردناک استخوان‌ها می‌گردد. همچنین مفصل بخش قابل توجهی از قابلیت جذب فشار و ضربه خود را از دست می‌دهد که این امر زمینه‌ساز کاهش حرکت و درد مزمن خواهد بود. علائم آرتروز معمولاً به صورت تدریجی ظاهر می‌شوند اما در برخی موارد ممکن است شروع ناگهانی نیز داشته باشند.مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی فیزیوتراپی، تزریقات مواد ضدالتهابی و ضد درد در مفصل و مداخلات تسکین درد دیگر به درمان این بیماری کمک میکند.
آرتروز زانو
آرتروز زانو یکی از مشکلات شایع مفصلی است که مجموعه‌ای از عوامل در بروز آن نقش دارند. شناخت این دلایل می‌تواند به پیشگیری و کنترل بهتر این بیماری کمک کند:
- افزایش سن: با بالا رفتن سن، توانایی بازسازی غضروف‌های مفصلی کاهش می‌یابد و احتمال فرسایش و آسیب زانو بیشتر می‌شود.
- وزن بالا: داشتن اضافه وزن یا چاقی، فشار زیادی بر مفاصل مخصوصاً زانوها وارد میکند و روند تخریب غضروف را تسریع می‌سازد.
- عوامل وراثتی: برخی جهش‌های ژنتیکی یا ناهنجاری‌های مادرزادی مانند زانوهای پرانتزی یا ضربدری، زمینه را برای ایجاد آرتروز فراهم می‌کنند.
- جنسیت: خطر ابتلا به آرتروز زانو در زنان نسبت به مردان بالاتر است.
- آسیب‌ها و ضربه‌های مکرر: آسیب فیزیکی مکرر به زانو یا ضربه‌های سابقه دار، ریسک آرتروز را افزایش می‌دهد.
- فعالیت ورزشی سنگین: ورزشکاران در رشته‌هایی مانند فوتبال، دویدن طولانی یا تنیس بیشتر در معرض آسیب‌های زانو هستند که به مرور می‌تواند به آرتروز منجر شود.
- بیماری‌های زمینه‌ای: ابتلا به برخی بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید و اختلالات متابولیکی نیز از دلایل مؤثر در ایجاد آرتروز زانو هستند.
درمان آرتروز زانو
درمان آرتروز زانو همواره دغدغه بسیاری از مبتلایان است و شاید این سوال برای شما مطرح باشد که آیا درمان قطعی برای آرتروز وجود دارد؟ در حال حاضر، هدف از درمان این بیماری، کاهش درد، جلوگیری از پیشرفت آسیب مفصل، حفظ حرکت زانو و بهبود کیفیت زندگی بیماران است. بر اساس شدت آرتروز زانو و وضعیت سلامت هر فرد، گزینه‌های درمانی مختلفی انتخاب می‌شود تا بهترین نتیجه حاصل گردد:
- کاهش وزن: کم کردن وزن، مهم‌ترین و اولین قدم در کاهش فشار و آسیب به مفصل زانو محسوب می‌شود.
- خودداری از نشستن روی زمین یا استفاده طولانی از توالت ایرانی و پله: کاهش فشار مستمر به زانو با اجتناب از این عادات، نقش مهمی در کنترل آرتروز دارد.
- استفاده از عصا: به کمک عصا می‌توان هنگام راه رفتن بخشی از وزن بدن را به آن منتقل کرد و فشار وارده به زانو را کمتر نمود.
- ورزش‌های هدفمند: تمرینات تقویت‌کننده عضله چهارسر ران و حرکات کششی برای کاهش سفتی عضلات همسترینگ با نظارت پزشک به بهبود وضعیت زانو کمک می‌کنند.
- فیزیوتراپی: جلسات فیزیوتراپی با تمرکز بر بهبود حرکت و کاهش درد، بخش اساسی درمان غیرجراحی است.
- استفاده از داروهای مسکن و ضدالتهاب: داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای کنترل درد و التهاب به کار می‌روند.
- تزریق کورتیکواستروئید: تزریق داروهای ضدالتهاب قوی مستقیم به مفصل زانو گاهی موجب کاهش چشمگیر درد و التهاب می‌شود.
- جراحی تعویض مفصل زانو: برای موارد پیشرفته و زمانی که سایر درمان‌ها مؤثر نباشد، جراحی تعویض مفصل به عنوان آخرین راه‌حل مطرح می‌شود.
علائم آرتروز زانو
آرتروز زانو علائم مختلفی دارد که شناخت آن‌ها به تشخیص و درمان سریع‌تر کمک میکند. برخی از بارزترین علائم آرتروز زانو عبارتند از:
- ایجاد صدا در زانو: هنگام نشستن یا بلند شدن، زانو ممکن است صدای تق‌تق یا خرخر ایجاد کند.
- خشکی مفصل زانو: احساس سفتی و محدودیت حرکت به ویژه پس از استراحت یا صبح‌ها بعد از بیدار شدن.
- خالی کردن زانو: در برخی مواقع زانوی شما ناگهان بی‌ثبات و دچار لرزش یا خالی شدن می‌شود.
- سختی در راه رفتن: دشواری در حرکت و افزایش درد هنگام راه رفتن یا بالا و پایین رفتن از پله‌ها.
- درد وابسته به آب و هوا: گاهی شدت درد زانو با تغییرات آب و هوایی (سرما یا رطوبت) بیشتر یا کمتر می‌شود.
- درد تدریجی و ماندگار: درد زانو معمولاً به آهستگی بهبود می‌یابد اما حس ناخوشایند و کسالت را در فرد باقی می‌گذارد.
انواع روش های درمان آرتروز زانو
درمان آرتروز زانو با تزریق ژل
تزریق ژل به زانو یا تزریق اسید هیالورونیک یکی از روش‌های نوین برای کاهش علائم آرتروز زانو است. در حالت طبیعی، مایع مفصلی زانو حاوی ماده‌ای به نام هیالورونیک اسید می‌باشد که غلظت این ماده نقش مهمی در حفظ چسبندگی، خاصیت ارتجاعی و جذب فشار در مفصل زانو ایفا میکند.
درمان آرتروز زانو با پی آر پی
یکی از روش‌های موثر برای درمان آرتروز زانو، استفاده از درمان ترکیبی سلول‌های بنیادی و پی آر پی (PRP) است. در این روش، ابتدا حدود ۱۰ سی‌سی از خون بیمار گرفته می‌شود و سپس خون در دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌گیرد تا پلاکت‌های خون از سایر اجزا جدا شوند. در نهایت، پلاکت‌های غنی‌شده در شرایط کاملاً استریل به مفصل زانو تزریق می‌گردد تا فرآیند بهبود و ترمیم بافت‌ها را تقویت کند.
در میان آسیب‌های ورزشی، چند آسیب اسکلتی عضلانی وجود دارند که بسیار شایع هستند و هم ورزشکاران و هم افراد فعال در زندگی روزمره را تهدید می‌کنند:
- شکستگی استخوان: ترک‌خوردگی یا شکستگی کامل استخوان بر اثر وارد آمدن فشار یا ضربه ناگهانی.
- پارگی غضروف: آسیب به غضروف مفاصل مانند زانو یا شانه، معمولاً بر اثر ضربه یا فشار شدید.
- ضربه مغزی: آسیب جدی به مغز ناشی از ضربه به سر که نیاز به مراقبت اورژانسی دارد.
- دررفتگی مفصل: خارج شدن سر استخوان از جای طبیعی خود در مفصل، معمولاً در شانه یا زانو.
- تاندونیت: التهاب و درد در تاندون‌ها، اغلب به دلیل تکرار حرکات خاص (مانند زانوی پرش‌گران).
- رگ به رگ شدن: کشیده شدن یا پارگی رباط‌ها، بیشتر در مچ پا، زانو و مچ دست.
- کشیدگی عضله: کشش یا پارگی عضله، مانند کشیدگی کشاله ران یا عضلات شکم.
مواردی که باید به پزشک مراجعه کنید
در برخی موارد، آسیب‌های ورزشی ممکن است جدی‌تر از حد تصور باشند و نیاز به مراجعه فوری به پزشک داشته باشند. اگر هر یک از علائم زیر را تجربه می‌کنید، بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید:
- درد شدید که با استراحت کاهش پیدا نمی‌کند
- ناتوانی در حرکت دادن ناحیه آسیب دیده
- تورم یا کبودی قابل توجه در محل آسیب
- بروز تب پس از آسیب دیدگی
- احساس بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن در ناحیه آسیب دیده